عین (دیده‌بان)عین بمعنای دیدبان است. ۱ - معنای لغوی عینکلمه عَیْن در لغت، معنای متعددی دارد و اغلب به جای کلمه «جاسوس» به کار می‌رود. ۲ - عین در اصطلاح فقهیدر اصطلاح فقه اسلام به معنی دیدبان و کسی که از حرکات دشمن کسب اطلاع می‌کند، می‌باشد، ۳ - از احکام دیدبانچنانچه کارش برای نیروهای خودی باشد، بسیار پسندیده است، و از سیاستهایی است که پیامبر (صلی الله علیه وآله) در جنگها به کار می‌گرفت، ایشان افرادی را قبل از شروع جنگ، و بعد از پایان یافتن آن به مراکز مختلف می‌فرستاد، تا مسیر، امکانات، حرکات و فعل و انفعالات دشمن را ارزیابی کرده و اخبار و اطلاعات جمع شده را به آن حضرت منتقل کنند. [۱]
تاریخ سیاسی اسلام، رسول جعفریان، ص۲۴۴.
لیکن اگر برای بیگانه جاسوسی کند و یا نفوذی بیگانگان باشد، مجازاتش اعدام است، همچنان که در روایتی از امام صادق (علیه السلام) آمده است: «... وَالْجاسُوسُ وَالْعَیْنُ اذا ظَفَرَ بِهِما قُتِلا» «هرگاه به افرادی بر خوردید که کارشان جاسوسی یا دیدبانی برای دشمن است، باید کشته شوند.»۴ - پانویس
۵ - منبعاصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۹۲. |